Selenyum çeşitli özellikleri sayesinde hücreleri oksidatif hasardan koruma görevini üstlenir. Bunun yanı sıra bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarına, normal tiroit fonksiyonlarının düzenlenmesine ve normal cilt sağlığının korunmasına katkıda bulunur. Eksikliği oldukça olumsuz sonuçlar doğurabilir. Yetişkin bir insan günlük 55 mikrogram civarında selenyum almalıdır. Dengeyi korumak için yüksek selenyum içeren besinler ve selenyumlu takviye edici gıdalar tüketilebilir.
Selenyum Nedir?
Selenyum insan sağlığı için oldukça önemli bir mineraldir. Vücutta çok az miktarda bulunmasına rağmen birçok biyolojik süreçte önemli rol oynar. Tiroit hormonlarının alışıldık fonksiyonlarına ve bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarına katkı sağlayan önemli bir bileşendir.
Selenyum Ne işe Yarar?
Selenyumun işlevleri arasında bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunmak, normal tiroit fonksiyonuna katkıda bulunmak, hücrelerin oksidatif stresten korunmasına katkıda bulunmak, normal saç ve normal tırnak sağlığına katkıda bulunmak yer alır.
Oksidatif Stres Nedir?
Vücut serbest radikalleri etkili bir şekilde ortadan kaldıramadığında, yararlı antioksidanlar ile zararlı serbest radikaller arasında zararlı bir dengesizlik ortaya çıkabilir. Bu durum oksidatif strese yol açar ve bu da çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Selenyum hücrelerin oksidatif stresten korunmasına katkıda bulunur. Yeterli miktarda selenyum alımı, genel sağlık ve zindelik açısından kritik öneme sahiptir.
Selenyumun Faydaları Nedir?
Selenyumun sağlığa faydaları şunlardır:
- Tiroit Fonksiyonu: Normal tiroit fonksiyonuna katkıda bulunur. Tiroit dokusu insan vücudundaki diğer tüm organlardan daha yüksek miktarda selenyum içerir. Sağlıklı bir tiroit bezi diğer işlevlerinin yanı sıra metabolizmayı düzenlediği, büyüme ve gelişmeyi kontrol ettiği için önemlidir.
- Bağışıklık Sisteminin Normal Fonksiyonunu: Yeterli selenyum alımı bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur, vücut direncini koruyabilir.
- Normal Tırnakların Korunması: Selenyum normal tırnakların korunmasına katkıda bulunur. Genel tırnak sağlığı açısından kırılmalar ve çatlaklara karşı koruma sağlar. Yetersiz selenyum alımı, tırnaklarda zayıflamaya ve sağlıksız görünmeye yol açabilir.
- Normal Saçın Korunması: Selenyum normal saçın korunmasına katkıda bulunur. Saç sağlığını koruyarak dökülmeye bağlı saç kayıplarının önüne geçmeye yardımcı olabilir.
- DNA, Proteinler ve Lipitlerin Oksidatif Hasardan Korunması: Hücrelerin oksidatif stresten korunmasına katkıda bulunur. Oksidatif stresin Parkinson gibi nörolojik hastalıkların hem başlangıcında hem de ilerlemesinde rol oynadığına inanılmaktadır. Selenyum, hücreleri oksidatif stresten koruyarak genel sağlığa katkı sağlayabilir.
Bu faydaların yanı sıra, selenyumun genel sağlık üzerindeki olumlu etkileri yaşam kalitesini artırma potansiyeline sahiptir. “Bağışıklık Sistemi Nasıl Güçlenir?” adlı blogu okuyarak bağışıklığı güçlendirmek hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.
Selenyum Nelerde Var?
Selenyum içeren yiyeceklerin başında hayvan bazlı gıdalar gelir. Deniz ürünleri, et, yumurta, süt ürünleri ve tahıllar selenyum açısından zengindir. Bunun dışında, Brezilya fındığı, selenyumun en zengin kaynaklarından biridir. Günlük beslenmenizde bu gıdalara yer vererek, selenyum ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Aşağıdaki yiyecekler de harika kaynaklardır:
- İstiridye
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Sarımsak
- Süt ürünleri
- Brezilya fıstığı
- Balıklar (pisi balığı, orkinos, sardalya vs)
- Tahıllar
- Baklagiller
- Yumurta
- Ayçiçeği tohumu
- Tavuk göğsü
- Shiitake mantarı
Bitki bazlı gıdalardaki selenyum miktarı yetiştirildikleri toprağın selenyum içeriğine bağlı olarak değişir.
Selenyum Eksikliği Belirtileri
Selenyum eksikliği çeşitli olumsuz etkilere yol açabilir. Belirtiler arasında yorgunluk, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve tiroit sorunları sayılabilir. Ayrıca selenyum eksikliği şu hastalıklarla ilişkili olabilir:
- Haşimato hastalığı: Selenyum eksikliği, bu otoimmün tiroit hastalığının ilerlemesine yol açabilir.
- Lipodem: Selenyumun eksikliği lipodem belirtilerini artırabilir.
- Hipertiroit: Yeterli selenyum alınmaması tiroit dengesizliklerine yol açabilir.
- Keshan hastalığı: Keshan hastalığı selenyum eksikliği ile ilgisi olan rahatsızlıklardandır.
Selenyum Eksikliği Riski Taşıyan Gruplar:
- HIV'li insanlar: Virüs besinlerin emilim bozukluğuna ve iştahın azalmasına neden olabilir. Dolayısıyla bu kişilerde selenyum eksikliği görülebilir.
- Diyalize giren böbrek yetmezliği olan kişiler: Kanı filtrelemek için yapılan işlem bir miktar selenyumu uzaklaştırabilir. Böbrek yetmezliği için gerekli olan diyet kısıtlamaları da genel gıda alımını azaltarak selenyum eksikliği riskine yol açabilir.
Beslenmesini kısıtlayan insanlarda da selenyum eksikliği oluşabilir. Takviye gıdaların kullanılması eksiklik riskini azaltabilir.
Selenyum Takviyesi Nedir?
Selenyum takviyesi gıdalardan yeterince selenyum alamayan bireyler ve genel sağlığını korumak isteyenler için önerilen bir besin takviyesidir. Selenyum takviyeleri genellikle tablet veya kapsül formunda bulunur. Pro1one selenyum içeren karma takviye edici gıdaları deneyebilirsiniz.
Her şekilde selenyum takviyesi almadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
Selenyum Hakkında Sıkça Sorulan Sorular:
Selenyum hakkında aklınıza takılan diğer soruları yanıtlamak amacıyla sıkça sorulan soruları derledik.
Selenyum Günlük Kaç Doz Alınmalı?
Yaş aralığına göre günlük alınması gereken selenyum miktarları değişkenlik gösterir. Yetişkin bireylerin günlük ortalama 55 mikrogram civarında selenyum alması gerekmektedir. Hamileler ve emzirenlerde bu miktarda artış gözlenebilir. Hamilelerde günlük selenyum miktarının 60 mikrogram civarında, emzirenlerde ise 79 mikrogram civarında olması beklenir.
Selenyum Cilde Faydalı mı?
Selenyum, normal cilt sağlığını korumada önemli bir rol oynar. Normal cilt sağlığını devam ettirmek için faydalıdır.
Selenyum Mutlu Hissettirir mi?
Yapılan araştırmalara göre selenyumun ruh hali üzerinde dolaylı yoldan olumlu etkiler gösterebilir. Genel sağlığı desteklediği, bağışıklığı güçlendirdiği ve tiroit hormonunun salgılanmasına fayda sağladığı için dolaylı olarak kendinizi iyi hissetmenizi sağlayabilir.
Selenyum Hangi Alanlarda Kullanılır?
Selenyum, selenyum eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan hastalıkların tedavisi amacıyla doktor onayı ile kullanılabilir. Herhangi bir takviye doktor tarafından reçete edilen ilaçların yerine kullanılmamalıdır.
Selenyumu Kimler Kullanamaz?
Bazı bireyler selenyum takviyesinden kaçınmalıdır. Örneğin, selenyum alerjisi olanlar, belirli sağlık sorunları yaşayanlar veya doktor tavsiyesi olmadan yüksek dozda selenyum alanlar dikkatli olmalıdır.
- Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği